سیاست قضایی دیوان بین المللی دادگستری در ساحت حقوق بشر غالباً میانِ سیاستی آزادمنشانه و سیاستی محافظه کارانه در نوسان بوده اساساً، سبب چنین نوسانی ریشه در ساختار حقوق بین الملل دارد؛ ساختاری که در مرحله گذار از وضعیتِ حاکمیت محور(raison d'etre) به وضعیتِ جامعه مشترکاتِ بین المللی (raison d’humanité) سیر میکند. پرسش آن است که در ساحت حقوق بشر، دیوان بین المللی دادگستری در کدامِ طیف از مسائلِ موضوعی سیاستِ آزادمنشانه و یا در مقابل سیاست محافظه کارانه در پیش گرفته است. این مقاله کوششی در جهتِ پاسخ به این پرسش است و در این راه رویکردی انتقادی در پیش گرفته است (رویکرد عدالت محور). برای چنین ارزیابی، ما ابتدائاً طیفی از مسائلِ موضوعی از قبیلِ حمایتِ دیپلماتیک و حقوق بشردوستانه را تحلیل میکنیم که در آن دیوان غالباً رویکری آزادمنشانه داشته است. سپس، به سراغ مسائلِ موضوعی از قبیلِ مصونیت قضایی دولتها و صلاحیتِ دیوان خواهیم رفت که در آن دیوان غالباً رویکردی محافظه کارانه داشته است.
)